Samenvatting
Die 60kg kogeldruk is een afgeleide van de maximale massa aanhanger, die een afgeleide is van de combinatie van maximum treingewicht en hoog eigen maximum gewicht. En dat treingewicht wordt denk ik vooral bepaald door beperkt koppel en vermogen, en vooral de aanwezigheid van een automaat. Het is teleurstellend weinig voor zo'n auto.
Uitleg
Om de verschillen in maximale kogeldruk te begrijpen heb ik gezocht naar documentatie. Niks relevants gevonden… Ik heb daarom wat getallen uit het 2008 instructieboekje op een rij gezet, voor alle Tourers die in 2008 werden geleverd. Doel was te zien of correlatie van bepaalde waarden (bv bepaalde massa’s, vermogen, koppel, etc) de verschillende kogeldrukken kunnen verklaren. Dan wel verhoudingen tussen deze waarden. Zie
hier de spreadsheet. Het werd me meteen duidelijk dat de meeste massa’s en verhoudingen volstrekt niet relevant zijn, behalve 2 waarden: de
D-waarde (een bij wet bepaalde formule obv diverse massa’s) en de wettelijk voorgeschreven
minimale kogeldruk.
De D-waarde geeft de maximale kracht (in kilo Newton) aan die onder dynamische omstandigheden op de trekhaak en daarmee op de auto uitgeoefend mag worden. Die krachten vormen niet alleen een belasting voor de carrosserie, maak ook voor de motor (overwonnen door vermogen en koppel), versnellingsbak (krachten kunnen zelfs vergroot worden door ratio’s), differentieel, aandrijfassen, ophanging, banden en koeling van motor en versnellingsbak. Helaas beschik ik niet over de meeste van deze parameters, maar Citroen wel natuurlijk. De meeste van deze parameters verschillen per C5 model, ook al hebben ze allemaal een identieke carrosserie. Gegeven het feit dat de diverse massa’s van de soorten Tourers niet makkelijk te veranderen zijn, kan de fabrikant de maximale massa van de aanhanger natuurlijk wel makkelijk beperken om de D-waarde omlaag te duwen. Zo zit de formule namelijk in elkaar (zie spreadsheet). Die D-waarde zegt dus eigenlijk niet zoveel over de trekhaak, maar meer over de rest van de auto (de genoemde parameters). Soms pakt dat ongunstig uit. Een paar C5 modellen hebben een uitgesproken lage D-waarde, waaronder die van H4rry. De 2 laagste heb ik aangestipt in de spreadsheet. Het lijkt voor de hand te liggen dat koppel en vermogen en in H4rry's geval de aanwezigheid van een automaat het maximale treingewicht beperken. En wellicht de versnellingsbak ratio’s (gokje). En bovendien maakt de automaat het leeggewicht van de auto ook nog eens groter. Terwijl Citroen om praktische redenen de maximale belading van de auto ongeveer gelijk heeft gehouden. Een lager treingewicht en een hogere maximale massa van de auto is slecht voor de ruimte die overblijft voor de maximale massa van de aanhanger. In H4rry’s geval voor de HDi 2.0 138 BVA:
maximale massa aanhanger =
maximum treingewicht – maximum massa beladen voertuig + 300kg =
3526 – 2326 + 300 = 1500kg
Ik weet trouwens niet waar die 300kg vandaan komt, aangezien zo theoretisch het maximale treingewicht overschreden wordt (waar wettelijk gezien niet mee gereden mag worden). Maar ze hebben dit gedaan bij alle C5 modellen.
En dan kogeldruk. Hiervoor hanteert Citroen het wettelijk minimum: 4% van de maximaal toegestane massa van de aanhanger. Citroen hanteert deze 4% echter gelijk als maximum voor alle C5 modellen, met 1 hele kleine uitzondering (4,25%). Waarom die 4% heb ik niet kunnen achterhalen, maar het is goed voor te stellen dat een voorkeur voor een minimale technische belasting op de auto een rol speelt. Wie het weet mag het zeggen. Andere merken gaan aanzienlijk hoger. De rekensom wordt dan als volgt:
S-waarde = maximale kogeldruk =
maximale massa aanhanger x 4% =
1500kg x 4% = 60kg
).
).
